شوری خاک

شوری خاک

خاک

خاک یک جسم طبیعی پویا است که در نتیجه فرایندهای پدوژنیک در حین و پس از هوازدگی سنگ ها ایجاد می شود. خاک متشکل از مواد معدنی، ترکیبات آلی، دارای خواص فیزیکی، شیمیایی، کانی شناسی و بیولوژیکی مشخص است. خاک دارای عمق متغییر بر روی سطح زمین و بستری برای رشد گیاهان است.

نمک ها از اجزای طبیعی خاک و آب هستند. گیاهان به طور طبیعی برای تکمیل فرایند رشد و تولید مثل به مقدار خیلی کمی از نمکها نیاز دارند. این نمک ها اکثرا در خاک وجود دارند و نیازی به اضافه کردن آنها به خاک نیست. در صورتی که مقدار نمک ها در خاک از حد طبیعی بیشتر شود باعث ایجاد شوری در خاک و اختلال در رشد گیاهان می شوند.

شوری

شوری خاک یکی عمده ترین تنش های غیر زیستی برای تولیدات کشاورزی، یکی از نگرانی های کیفیت آب و خاک برای کشاورزی و یکی از عوامل اصلی تخریب زمین در سراسر جهان بویژه در مناطق خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب است. مناطق خشک و نیمه خشک مناطقی هستند که باران کافی برای شتشوی نمک ها و یون های سدیم اضافی از ریزوسفر ندارند. شوری خاک یک مسئله جدی زیست محیطی است که در طول زمان و مکان در تغییر است و به دلیل تاثیر بر بهره وری کشاورزی و محیطی، معیشیت میلیونها نفر را تحت تاثیر قرار می دهد.

تنش شوری خاک به عنوان انباشته شدن بیش از حد نمک های محلول در خاک که مانع از عملکرد و رشد گیاهان است، تعریف می شود. در بیشتر موارد یونهای Na⁺, Cl^–,Ca²⁺, So₄, K⁺, Mg²و Ca₂²⁺ مسئول شوری آب و خاک هستند.

چالش های آینده شور شدن یک مشکل جدی است که امنیت غذایی را در جهان بویژه در کشورهای در حال توسعه تحت تاثیر قرار می دهد. این یک فرایند پویا است که توسط چندین فرایند طبیعی و انسانی ایجاد می شود و اغلب ملاحضات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در تسریع روند شور شدن بسیار مهم هستند.

خاک شور

خاکی که در اثر فرایندهای طبیعی و انسانی از حالت معمول خارج شده و غلظت نمک ها و املاح موجود در آن به اندازه ای باشد که برای رشد گیاهان مضر باشد و باعث کاهش رشد محصولات زراعی و زینتی شود، خاک شور گفته می شود. در این نوع خاک ها به علت وجود نمک های محلول خنثی PH (اسیدیته) خاک معمولا بالاتر از 5/8 باقی می ماند. (کشاورزی در این خاک ها مستلزم مدیریتی خاص می باشد)

شاخص های خاک های شور

با تجزیه و تحلیل سطح خاک، وضعیت پوشش گیاهی و سرعت نفوذ آب می توان به شور بودن خاک به صورت بصری پی برد. با افزایش و ادامه شوری علائم بیشتر و شدید تر می شوند. از جمله
کاهش تنوع زیستی
رشد ضعیف گیاهان و پژمرده شدن آنها
کاهش کمیت و کیفیت محصول
از بین رفتن محصول
نیاز به آبیاری زیاد
رنگ های سفید یا خاکستری روشن درسطح خاک
ایجاد دایره های سفید یا تیره در اطراف آب
ظهور گیاهان مقاوم به شوری و تسلط بیشتر آنها از جمله دم روباهی
خاکهای لخت(جایی که گیاهان به دلیل شور بودن در آنها رشد نمی کنند)

دلایل ایجاد شوری

شور شدن خاک زمانی اتفاق می افتد که نمک های محلول در زمین باقی بمانند. این امر به طور طبیعی یا به دلیل فعالیت های نادرست انسانی بویژه شیوه های کشاورزی اتفاق می افتد. دلایل عبارتند از
استفاده نامناسب از کودهای شیمیایی
استفاده از شخم های عمیق
عدم تناوب: کاشت یک گیاه به طور مداوم و هرساله باعث ضعیف شدن و شوری خاک می شود.
آبیاری با آبهای شور که محتوی نمک خاک را افزایش می دهد.
اضافه کردن نمک به آب آبیاری توسط کشاورزان
زهکشی ضعیف یا غرق آبی باعث می شود که نمک ها به دلیل عدم انتقال آب شسته نشوند.
حذف پوشش های گیاهی با ریشه های عمیق و جایگزین کردن آنها با گیاهان با ریشه های سطحی
سرعت تبخیر بالا که نمک ها را به سطح زمین اضافه می کند.
آب و هوای خشک و بارندگی کم که باعث می شود نمک ها از زمین شسته نشوند.
نشت رسوبات زمین شناسی و نفوذ به آبهای زیر زمینی
بالا آمدن سطح آبهای زیر زمینی
انتقال نمک ها توسط باد
شور شدن در اثر خاصیت مویینگی آب
نفوذ آب شور به سفره های آب شیرین و آبیاری از چاه های متاثر از نمک
اثرات شوری خاک به دور از جنبه های مثبت است و جنبه های متعددی از اکولوژی و زندگی بشر را تحت تاثیر منفی قرار می دهد.

شوری ناشی از آبیاری

از آنجا که تمام آبها (حتی آب باران) حاوی مقداری نمک های محلول است. شوری ناشی از آبیاری می تواند در طول زمان، در هر جایی که آبیاری انجام می شود رخ دهد. هنگامی که گیاهان از آب استفاده می کنند، نمک ها در خاک باقی می مانند و شروع به جمع شدن می کنند. شوری ناشی از آب آبیاری نیز با زهکشی ضعیف و استفاده از آب شور برای آبیاری، بسیار افزایش می یابد.

پیامد های شوری خاک

تخریب ساختمان خاک
فرسایش خاک
بر رشد و عملکرد گیاهان تاثیر منفی داشته و در نهایت منجر به زیان اقتصادی می شود.
کاهش تنوع زیستی خاک (میکروارگانیسم های خاک)
کاهش تنوع گیاهی
کاهش کیفیت آب برای مصرف شرب و آبیاری
افزایش خطر ایجاد سیل آب
شوری باعث ایجاد تنش اسمزی و تنش یونی در گیاهان می شود.
بیابان زایی
آسیب به زیر ساخت ها
انرژی و هزینه های زیادی که برای نمک زدایی باید استفاده شود.

تاثیر شوری بر فرسایش خاک

شوری باعث مرطوب ماندن دائمی سطح خاک و کمبود پوشش گیاهی به دلیل شرایط نامناسب رشد گیاه می شود. این عوامل زمین را به شدت مستعد شوری می کنند.

تاثیر شوری بر رشد گیاهان

خاک های شور به دلیل غلظت بیش از حد نمک های محلول در آنها برای گیاهان مضر هستند و با محدود کردن جذب آب، باعث کند شدن رشد گیاهان می شوند. وجود مقادیر زیاد نمک در خاک باعث تاخیر در جوانه زنی می شود. زیرا آب به دلیل فشار اسمزی بالا نمی تواند به راحتی وارد بذر شود و جوانه بزند. زمانیکه مقادیر بیش از حد نمک در جریان تعرق وارد گیاه شود به سلول ها آسیب وارد کرده و باعث کاهش بیشتر رشد می شود و علائم ممکن است بصورت محدود شدن رشد ریشه، قهوه ای شدن نوک یا حاشیه برگ، مهار گلدهی، کاهش بنیه و کاهش عملکرد محصول ظاهر شوند. اگر سطح املاح در خاک خیلی زیاد باشد، ممکن است آب از ریشه گیاهان به خاک بر گردد و باعث کم آبی در گیاهان شود. (اسمز معکوس)

تاثیر شوری بر تنوع زیستی

خاک های شور فقط برای گونه های مقاوم به نمک و هالوفیت ها مناسب هستند. بنابر این شوری باعث کاهش ارقام اکوسیستم شده و شرایط عادی آنها را تهدید می کند. کاهش تنوع گیاهی به طور اجتناب ناپذیری باعث کاهش جانوران و همچنین باعث کوتاه شدن زنجیره های غذایی و مناطق زیست گاهی می شود.

شوری تنوع زیستی را در رودخانه ها و دریاهای آب شیرین کاهش می دهد و جمعیت آبزیان را صرفا به گونه های مقاوم به نمک محدود می کند. پس شوری منجر به تغییرات شدید در تنوع زیستی می شود.

اثرات شوری خاک به تنوع محصول و به تبع آن تنوع غذایی اشاره دارد. زیرا کشاورزان مجبور به تولید گیاهانی هستند که می توانند در زمین های شور زنده بمانند.

تاثیر شوری بر کیفیت آب

نمک ها نه تنها در زمین بلکه در آبهای شیرین هم تجمع می کنند و منجر به شور شدن آنها می شوند. همچنین شوری خاک به آبهای زیر زمینی نفوذ می کند و به کیفیت آب آبیاری و آشامیدنی آسیب وارد می کند.

تاثیر شوری بر افزایش خطر جاری شدن سیلاب

افزایش سطح آب به دلیل شور شدن، توانایی زمین برای جذب آب را کاهش می دهد. با بارندگی های شدید یا طغیان رودخانه ها، خاک ها نمی توانند با مقادیر زیادی جریان آب مقابله کنند. بنابراین جذب ناکافی منجر به روان آب یا سیلاب می شود. جریان های شدید آب ساختمان ها را خراب می کند و به زمین های کشاورزی آسیب وارد می کند. رسوب گذاری را افزایش و آب را برای آبزیان آلوده می کند.

تنش اسمزی در گیاهان در اثر شوری خاک

تولیدات کشاورزی به سطح املاح آبهای زیر زمینی و خود گیاه بستگی دارد. آب در فرایند اسمز جذب می شود و از مناطق با غلظت کم نمک به مناطق با غلظت زیاد نمک جریان می یابد. وقتی غلظت نمک خیلی زیاد باشد به این معنی است که پتانسیل اسمزی خاک اساسا منفی است. زمانیکه خاک حاوی آب کافی است و ریشه های گیاه قادر به جذب آن نباشد، گیاه دچار کمبود آب یا تنش اسمزی شده است. در واقع فرایندی مشابه تنش خشکی (خشکی فیزیولوژیکی) به دلیل کمبود رطوبت زمین است. در نتیجه پوشش گیاهی از بین می رود. گیاهان در جوانه زنی و مراحل اولیه رشد بیشترین حساسیت را به شوری دارند.

تنش یونی در گیاهان در اثر شوری

یکی دیگر از اثرات شوری خاک بر کشاورزی، تنش یونی ناشی از یون های مضر موجود در نمک های خاک به عنوان مثال کلرید یا سدیم است. جدا از تاثیر سمی آنها، این یونها دارای بار مثبت هستند و مانع از جذب سایر یونهای دارای بار مثبتی می شوند که برای رشد محصول حیاتی هستند (بویژه کلسیم و پتاسیم) و نتیجه آن مانند تنش اسمزی ناشی از شوری است و پوشش گیاهی را از یبن می برد.

شوری خاک می تواند به اشکال مختلف رخ دهد. رایج ترین نوع شوری خاک به دلیل وجود هر نوع نمکی است که در خاک وجود دارد. افزایش شوری اثرات پیش رونده و اغلب عمیقی بر ساختار خاک، حرکت آب و تنوع زیستی، میکروبی و گیاهی خاک دارد و دسترسی به آب را برای گیاهان محدود می کند. این امر منجر به رسانایی الکتریکی بالایی می شود.

هدایت الکتریکی (EC)

هدایت الکتریکی (EC) اندازه گیری نمک های محلول در خاک است که با افزایش نمک های محلول در خاک این پارامتر نیز افزایش می یابد. (EC را با استفاده از عصاره خمیر خاک اشباع شده با آب اندازه گیری می کنند) خاک هایی که میزان EC آن ها بیشتر از ds/m4 (دسی سیمنز بر متر) باشد، خاک های شوری می باشند که بسیاری از گیاهان در این حد شوری آسیب می بینند و مقداری کاهش در عملکرد آن ها مشاهده می شود.

طبقه بندی خاک بر اساس هدایت الکتریکی یا EC

پارامتر	غیر نمکی	کمی شور	متوسط شور	شور
EC	2-4	4-8	8-16	16

جدول عکس العمل گیاهان به شوری

شوری EC	عکس العمل گیاه
0-2	در بیشتر حالات شوری قابل صرف نظر است.
2-4	میزان عملکرد گیاهان بسیار حساس ممکن است کم شود.
4-8	میزان عملکرد بسیاری از گیاهان کم می شود.
8-16	فقط گیاهان مقاوم عملکرد قابل قبولی دارند.
16	فقط چند گیاه مقاوم دارای عملکرد قابل قبولی هستند.

چگونه از شوری خاک جلو گیری کنیم؟

پیشگیری از شور شدن خاک مبتنی بر اجتناب از نفوذ بیش از حد نمک است. اگر چه گیاهان برای رشد به مقدار مشخصی نمک نیاز دارند اما نیاز آنها در مقایسه با محتوی موجود در خاکهای متاثر از نمک ناچیز است. در اینجا به چند روش معمول برای جلوگیری از شور شدن خاک اشاره می کنیم.

زهکشی خوب خاک

زهکشی خوب باعث کاهش تجمع نمک ها در لایه های بالایی و میانی خاک می شود. این را می توان با شخم عمیق، یعنی شخم زدن در عمق80-60 سانتی متری به دست آورد. شخم عمیق به شکستن لایه های فشرده خاک که توسط وزن ماشین آلات کشاورزی یا با تشکیل طبیعی لایه خاک رس ایجاد شده، کمک می کند.

با شکستن لایه های فشرده، آب می تواند آزادانه به لایه های زیرین نفوذ کند و در نتیجه نمک های جمع شده در طول زمان را بشویید.

آبیاری

آبیاری را بهینه کنید و از آبیاری بارانی و قطره ای استفاده کنید. کاهش فواصل آبیاری باعث کاهش غلظت نمک ها در خاک می شود.

حفظ رطوبت سطح خاک

برای حفظ رطوبت خاک و کاهش آبیاری از مواد آلی و کود دامی کمپوست شده استفاده کنید.

کاشت گیاهان مقاوم به شوری

کاشت گونه های گیاهی متحمل در جاهایی که غلظت املاح بالایی داریم و رشد گونه های گیاهی معمولی غیرممکن است، کاشت گیاهان مقاوم به شوری ضروری است. گیاهانی از جمله چغندر، اسفناج، جو، برنج، یونجه و سورگوم مقاوم به شوری و گندم، چاودار، گوجه، نیمه مقاوم به شوری هستند و می توان آنها را در خاک های شور پرورش داد.

برای محافظت از سطح زمین و کاهش تبخیر سطحی از گیاهان پوششی یا مالچ استفاده کنید.

تبخیر تنها در صورتی کاهش می یابد که در مزرعه یک لایه گیاهی دائمی داشته باشیم یا مزرعه مالچ شده باشد (چه از مواد آلی یا مصنوعی ساخته شده باشد). کاهش تبخیر به این معنی است که نمک‌های موجود همچنان وجود دارند اما محلول در آب هستند و شستشوی آنها در لایه‌های زیرین آسان‌تر است.

گیاهان پوششی گیاهانی هستند که سطح خاک را پوشش می دهند، سلامت خاک را بهبود می بخشند، عملکرد را افزایش داده و به عنوان غذای انسان و دام استفاده می شوند. گیاهان پوششی در فواصل مختلف به صورت یکنواخت یا بین ردیف ها کشت می شوند. گیاهان پوششی رایج عبارتند از حبوبات، علف ها، براسیکا، شلغم، تربچه و … هستند که در بیشتر مواقع چند عملکرد از جمله جلوگیری از فرسایش خاک، بهبود کیفیت خاک و … دارند.

علف ها، غلات یک ساله ای مانند گندم سیاه، گندم، ذرت، جو و… هستند که نسبتا سریع رشد می کنند و بقایای آنها به راحتی مدیریت می شود. سیستم ریشه ای آنها قوی است و از فرسایش خاک جلوگیری می کند.

حبوبات، به دلیل غنی سازی نیتروژن، به عنوان گیاهان پوششی تثبیت کننده نیتروژن شهرت دارند. وقتی که گیاهان بزرگ می شوند، سیستم ریشه ای قوی آنها به کاهش فشردگی نامطلوب سطح زیر خاک کمک می کند. این حبوبات عبارتند از شبدر زرشکی و سفید، لوبیا چشم بلبلی، یونجه، ماشک، باقلا و …

گیاهان غیر حبوبات مثل تربچه علوفه ای، شلغم، همیشه بهار و خردل نیتروژن خاک را جذب کرده و در خود نگه می دارند. دلیل اصلی استفاده از گیاهان پوششی مقاوم به نمک، به حداقل رساندن تبخیر و تعرق در ماه هایی است که خاک باید خالی باشد.

ترکیب خاکهای اصلاح شده با خاکهای شور تا تعادل بهتری برقرار شود.

استفاده از کودهای ارگانیک وشیمیایی مناسب برای خاکهای شور

مانند کودهای حاوی اسید هیومیک، گوگرد و کودهای مبتنی بر جلبک

کودهای مناسب برای زمین های شور:

کودهای آلی باعث کاهش شوری و بهبود ساختار خاک می شوند.

کمپوست و ورمی کمپوست از بقایای گیاهی و فضولات حیوانات تحت شرایط خاص تهیه می شوند و حاوی مقادیر مختلفی از نیتروژن، فسفر، پتاسیم و سایر عناصر ضروری برای گیاهان، نمکها و مواد معدنی دیگری نیز هستند. این کودها در صورتی که درست و به اندازه مصرف شوند، از بهترین کودهای با ترکیبات طبیعی برای بهبود شوری خاک هستند و در صورت استفاده بی رویه باعث شوری خاک می شوند.

کودهای معدنی برخی از کودهای معدنی باعث تعادل شوری خاک می شوند.

کودهای فسفاته با تقویت ریشه به گیاهان در مقابله با شوری کمک می کنند.

کودهای پتاسه با افزایش مقاومت ریشه و همچنین تحریک گیاه برای جذب نیتروژن به گیاهان در مقابله با شوری کمک می کنند.

با اضافه کردن کودهای ارگانیک به خاک اسید سولفوریک رقیق تولید شده و باعث کاهش اسیدیته خاک و تبدیل حالت قلیایی به اسیدی می شود.

کود نیتروژن، شوری جذب نیتروژن را مختل می کند و در نتیجه رشد گیاه را کند و عملکرد را کاهش می دهد. پس استفاده از کود نیتروژن مانند اوره می تواند به گیاهان در ایجاد مقاومت به شوری کمک کند. اوره به راحتی در آب حل می شود و در دسترس ریشه قرار می گیرد.

معایب استفاده از نیتروژن یا اوره

استفاده بی رویه از کود اوره خود باعث ایجاد یا تشدید شوری خاک می شود و همچنین در شرایط خاص اوره به آمونیاک تبدیل می شود که برای گیاه مضر است.

اسید هیومیک دارای گروه‌های فعال شیمیایی است که می‌تواند با کاتیون‌ها و آنیون‌ها (نمک های موجود در خاک) واکنش دهد و به تعادل الکترولیتی و کاهش شوری خاک کمک کند. برای استفاده از اسید هیومیک، انتخاب اسید هیومیک با کیفیت در درجه اول اهمیت است. اسید هیومیک را به طور یکنواخت بر روی سطح خاک پخش کنید و سپس آبیاری خاک انجام شود تا اسیدها به عمق خاک نفوذ کنند.

نکته: برای استفاده از کودهای آلی و طبیعی ابتدا باید تجزیه و تحلیل دقیقی از خاک انجام شود تا میزان و نوع نمکهای موجود در خاک شناسایی شود و بر این اساس میزان نیاز خاک به کودهای آلی و طبیعی بر آورد می شود. البته قبل از استفاده از کودهای طبیعی (کمپوست ها) حتما تجزیه و تحلیل آنها نیز انجام شود تا درصد و نوع نمک های موجود در آنها نیز شناسایی شود.

کاشت درختان مقاوم به شوری

برخی از درختان میوه دارای مکانیسم‌هایی برای مقاومت در برابر شوری هستند. این مکانیسم‌ها شامل تنظیم جذب نمک، تجمع نمک در برگ‌ها یا ریشه‌ها و یا تولید مواد شیمیایی خاص برای مقابله با استرس شوری هستند. این درختان شامل خرما، زیتون، انار، انگور و توت هستند.

خرما یکی از محصولاتی است که به خوبی در مناطق گرم و خشک با خاک‌های شور طبیعی رشد می‌کند.

انار به خوبی به شرایط خشکی و شوری مقاوم است ومی‌تواند در خاک‌های با شوری متوسط تا بالا رشد کند.

زیتون در مناطق مدیترانه‌ای با خاک‌های شور و خشک رشد می‌کند و به شوری خاک مقاوم است.

انگور برخی از ارقام انگور نیز می‌توانند در خاک‌های شور رشد کنند.

شستشوی میدانی Field rinsing

این عمل با کمک مقدار زیادی آب که دارای املاح کم است، انجام می شود. چنین آبی اجازه می دهد تا نمک های موجود در خاک حل شوند و بعداً آنها را به لایه های زیرین منتقل شوند. زمانی این روش موثر است که اراضی کشاورزی دارای زهکش استاندارد باشند.

استفاده از گچ

معمولاً گچ اضافه می شود تا یون های کلسیم جایگزین یونهای سدیم شوند. این واکنش به حذف یون های مضری که مانع از جذب مناسب مواد مغذی توسط گیاهان می شوند، کمک می کند. با شستشوی خاک، نمک محلول در آب حاصل را می توان به راحتی از مزرعه خارج کرد. استفاده از گچ قبل از شروع شستشوی میدانیَ که در بالا توضیح داده شد انجام می شود.

استفاده از گوگرد

مصرف گوگرد آلی جهت کاهش PH (اسیدیته) خاک.

استفاده از کودهای مایع حاوی کلسیم

مصرف کودهای مایع که حاوی کلسیم ، بصورت بذرمال، همراه با آبیاری یا محلول پاشی مقاومت گیاه در مقابل شوری را افزایش می دهد.

آبیاری قبل از کاشت

اکثر گیاهان زراعی در طول جوانه زنی یا در مراحل اولیه رشد بیشتر در معرض آسیب نمک هستند. استفاده از آب با کیفیت خوب در اوایل فصل، برای پر کردن ناحیه ریشه و شسته شدن نمک از 6 تا 12 اینچ بالایی خاک، می تواند شرایط مناسبی را برای رشد محصول در مستعدترین مراحل خود فراهم کند.

سوالات متداول

یکی از راه هایی که انسان می تواند اثرات خاک شور بر شالیزارهای برنج را کاهش دهد چیست؟

شتشو: شستشو شامل استفاده از آب اضافی در مزرعه است، که در خاک نفوذ می کند و نمک های انباشته شده را با خود شسته و به لایه های زیرین خاک منتقل می کند.

این فرآیند به کاهش محتوای نمک در خاک کمک می کند و باعث می شود که خاک شوری کمتری داشته باشد و برای کشت برنج مناسب تر باشد. علاوه بر این، کشاورزان می‌توانند از روش‌های آبیاری بهبود یافته مانند مرطوب کردن و خشک کردن متناوب یا استفاده از انواع برنج مقاوم به شوری استفاده کنند تا تأثیر شوری خاک بر تولید برنج را به حداقل برسانند.

چرا کشاورزان باید غلظت نمک را بدانند؟

زیرا سطوح بالای نمک می تواند به طور قابل توجهی بر رشد و عملکرد محصول تأثیر بگذارد. درک میزان نمک به کشاورزان کمک می‌کند تا استراتژی‌های مناسبی را برای کاهش اثرات منفی شوری، مانند تنظیم برنامه‌های آبیاری، اجرای سیستم‌های زهکشی، یا انتخاب محصولات مقاوم به نمک، اجرا کنند. این دانش کشاورزان را قادر می سازد تا شیوه های کشاورزی خود را بهینه کنند و بهره وری کلی محصول را در مناطق آسیب دیده از نمک بهبود بخشند.

راهکاری برای کاهش شوری چیست؟

بهبود مدیریت آب، اجرای زهکشی موثر و تمرین تکنیک های حفاظت از خاک.

کدام رویداد فاجعه بار باعث افزایش شوری می شود؟

سیل یک رویداد فاجعه بار است که می تواند منجر به افزایش شوری خاک شود. هنگامی که سیلاب ها فروکش می کنند، محلول غلیظی از نمک ها را در سطح خاک به جا می گذارند، یا به خاک نفوذ می کنند و باعث افزایش سطح نمک خاک می شوند. با تبخیر آب، نمک ها غلیظ تر می شوند که منجر به شوری بیشتر در مناطق آسیب دیده می شود. این می تواند اثرات مضری بر بهره وری کشاورزی داشته باشد، زیرا سطوح بالای نمک می تواند رشد گیاه را مهار کند و به ساختار خاک آسیب برساند.

خلاصه

در شرایط آبیاری در اقلیم های خشک و نیمه خشک، ایجاد شوری در خاک اجتناب ناپذیر است. شدت و سرعت انباشتگی به تعدادی از عوامل متقابل مانند مقدار نمک محلول در آب آبیاری و آب و هوای محلی و … بستگی دارد. با این حال، با مدیریت صحیح رطوبت خاک، یکنواختی و کارایی سیستم آبیاری، زهکشی خوب و انتخاب صحیح محصولات، می توان شوری خاک را مدیریت کرد تا بهره وری مزرعه را طولانی تر کرد.

رفرنس

https://eos.com/blog/soil-salinization/

https://www.agriculture.com/crops/cover-crops/how-to-manage-soil-salinity

https://extension.usu.edu/yardandgarden/research/solutions-to-soil-problems-i-high-salinity-soluble-salts

https://geopard.tech/blog/how-to-manage-salinity-in-agriculture/

https://javaneban.ir/soil-salinity/

https://royalnahal.com/