کلم Cabbage
مقدمه
کلم ها سبزی هایی برگدار از خانواده براسیکاسه و سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی هستند، تقریبا فاقد چربی و مقدار زیادی فیبر دارند. کلم از زمانهای قدیم برای تولید برگ، گل و ساقه کشت می شد. کلم ها سبزیجات زمستانی هستند که با توجه به تنوع موجود در بازارهای ملی و بین المللی میوه و سبزیجات یافتن آنها بسیار آسان است. از زمان های قدیم به عنوان سبزی تازه و برای درمان انواع بیماریها استفاده می شد. به طور کلی واژه کلم شامل انواع متنوع و توسعه یافته از کلم وحشی Brassica oleracea است و به کلم پیچ (کلم قرمز و سبز)، گل کلم، کلم بروکسل، کلم بروکلی و کلم قمری دسته بندی می شوند.
تاریخچه
ما به طور قطع نمیدانیم که کلم برای اولین بار کجا ظاهر شد. زیرا بسیاری از گیاهانی که در سراسر جهان رشد می کنند متعلق به خانواده براسیکاسه هستند و کلم امروزی از آنها منشا می گیرد.
رایج ترین نظریه این است که حدود 3000 سال پیش کلم از پیشینیان وحشی خود که دارای برگهای ضخیم بودند و آب را در خود نگه می داشتند و به آنها اجازه می داد تا در جاهای سردتر با آب کمتر زنده بماند اهلی شد. در شرق از حدود 4000 سال پیش در شمال چین کلم کشت می شد. امروزه چین بزرگترین تولید کننده کلم در جهان است و پس از آن هند و روسیه در رتبه های بعدی قرار دارند.
در سراسر جهان کلم به روش های مختلفی استفاده می شود. در حالی که می توان آن را به صورت خام به عنوان سالاد مصرف کرد، به صورت بخارپز، ترشی، برشته و خورشت هم استفاده می شود.
گیاه شناسی
کلم ها گیاهانی دو ساله به رنگ سبز، قرمز (بنفش)، سفید (سبز روشن) هستند که به عنوان یک محصول یک ساله برای استفاده از سرهای پر برگ آنها کشت می شوند. یک کلم بین 1000-500 گرم وزن دارد.
برگها متناوب، بیضی شکل با دمبرگ لوبدار و حاشیه موجدار هستند. برگهای اولیه شکلی شبیه گل رز دارند و شامل 7 تا 15 برگ است که هر برگ 35-25 سانتیمتر طول دارد.
گل کلم گیاهی یک ساله است که از طریق بذر کشت می شود. کلم ها روزهای کوتاه و هوای خنک را ترجیح می دهند و در بیشتر خاکها رشد می کنند. به طور معمول مانند سایر کلم ها قسمت سر (گل) مصرف خوراکی دارد. گل کلم دارای برگهای قوی است که سر (گل) را در بر گرفته و از آن محافظت می کند و شامل کلم سفید، پرتقالی، قرمز (بنفش) سبز (بروکلی) هستند. رایج ترین آنها کلم سفید است که به گرما حساس است و به مراقبت بیشتری نیاز دارد و در مقابل کلم بروکلی در مقابل سرما و یخبندان مقاوم است. گل کلم قرمز (بنفش) دارای رنگدانه آنتوسیانین و گل کلم پرتقالی دارای رنگدانه بتاکاروتن است.
نحوه کاشت، داشت، برداشت و همچنین زمان کاشت کلم ها مانند هم است.
آماده سازی زمین: کلم گیاهی است که در خاک با زهکشی خوب و غنی از مواد مغذی رشد می کند. همچنین به مکانی آفتابی نیاز دارد. قبل از کاشت بذر یا نشاء گیاهچه در خاک، آماده سازی مناسب مزرعه ضروری است. 3-2 ماه قبل از کاشت، 30-20 تن کود دامی کمپوست شده به زمین اضافه کنید و شخم بزنید. 2 هفته قبل از کاشت زمین مجددا شخم و بعد از آن دیسک بزنید و کودهای شیمیایی مورد نیاز خاک را بر اساس آزمون خاک به زمین اضافه کرده مجددا دیسک زده و ماله کشی کنید. زمین را به صورت جوی و پشته در آورده کاشت بذر یا نشاء را در کنار پشته ها انجام دهید. ضروری است که بعد از کاشت آبیاری انجام شود.
کاشت: در خوزستان کلم در اواسط پاییز کشت می شود. کلم ها را می توان به صورت مستقیم در زمین اصلی کاشت یا ابتدا بذرها را در خزانه کاشته و بعد از 4 تا 5 هفته نشاء ها را به زمین اصلی منتقل می کنند. اگر کاشت از ابتدا در زمین اصلی انجام شود، نتایج بهتری نسبت به کاشت نشایی حاصل می شود.
زمان کاشت: زمان کاشت کلم ها به عواملی از جمله رقم، آب و هوای منطقه، روش کاشت و زمان برداشت بستگی دارد.
خاک: کلم ها خاک های عمیق، حاصلخیز با زهکشی خوب، مرطوب، سبک و دارای مقدار زیادی هموس و مواد آلی با PH، 6-7 را ترجیح می دهند. با توجه به بالا بودن نیاز تغذیه ای کلم باید خاک آن را با کودهای حیوانی کمپوست شده تقویت کرد و در طول دوره رشد از کودهای ازته به صورت سرک استفاده کرد.
فاصله کاشت: فاصله ردیف ها از هم 90 سانتیمتر، فاصله بوته ها روی ردیف 60-30 سانتیمتر در نظر گرفته شود. در صورتی که فاصله ها کم باشد منابع بویژه نور برای گیاهان کاهش می یابد در نتیجه سرهای کوچک تشکیل می شود و دوره زمان برداشت افزایش می یابد.
عمق کاشت: عمق کاشت بذر 2-1 سانتیمتر در نظر گرفته شود. بذرها پس از 6-4 روز جوانه می زنند. عمق کاشت نشاء در زمین 4-3 سانتیمتر در نظر گرفته شود چون ساقه کلم گاهی تولید ریشه های نابجا می کند.
دما و نور: بهترین دمای خاک برای کاشت کلم ها 30-20 درجه سانتیگراد و در دمای 29-21 درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارد. کلم ها نور زیادی نیاز دارند و در شرایط نوری مناسب بهترین عملکرد را دارند. پس آنها را در یک مکان آفتابی کشت کنید.
آبیاری: بلا فاصله بعد از کاشت بذر یا کاشت نشا آبیاری انجام شود. کلم ها برای رشد مناسب، تشکیل سرهای سخت و تولید برگهای با کیفیت به آبیاری منظم و مرطوب نگهداشتن خاک نیاز دارند و نباید تنش خشکی را تحمل کنند، تنش خشکی بافت گیاه را ضعیف و طعم آن را تلخ می کند. آبیاری بین 10-7 روز یک بار انجام شود. ولی اگر خاک شما شنی است آبیاری را هفته ای 2 بار انجام دهید. اما باید مراقب باشید که آبیاری بیش از حد نباشد چو گیاهان نمی توانند شرایط غرق آبی را تحمل کنند. برای آبیاری کلم از روشهای سنتی، قطره ای و بارانی میتوان استفاده کرد.
برداشت: کلم های سبز، قرمز و سفید زمانی برداشت می شوند که سرهای آنها سفت باشند. واریته های زود رس حدود 70 روز و واریته های دیر رس حدود 120 روز طول می کشد تا بالغ شوند. با بریدن ساقه که درست در زیر برگهای پایینی قرار دارد برداشت انجام می شود. برگهای آلوده و نکروزه را جدا کرده و محصول را به بازار عرضه می کنند. تاخیر در امر برداشت منجر به شکافتن سر و در نتیجه انبساط برگهای داخلی و ادامه رشد ساقه گل دهنده می شود.
گل کلم ها (سفید، قرمز، نارنجی و سبز و …) زمانی که سر به اندازه کافی بزرگ شد و گلها هنوز سفت و به هم فشرده هستند و گلها هنوز باز نشده اند برداشت می شود. در صورت تاخیر در برداشت گل کلم، گلها تغییر رنگ داده و باز می شوند و از بین آنها برگ خارج می شود.
کلم ها دارای ریشه نازک، فیبری و کم عمق هستند. حدود 90 درصد از توده ریشه در عمق 30 سانتیمری سطح خاک گسترش دارد و برخی از ریشه های جانبی تا عمق 2 متری نفوذ می کنند.
کلم ها به طور کلی در اولین سال چرخه زندگی گیاه برداشت می شوند. اما گیاهانی که برای بذر کاشته می شوند در فصل دوم رشد که وارد فاز گلدهی می شوند، ساقه رشد کرده ، 100-50 سانتیمتر بلند می شود و یک گل آذین بدون انشعاب با گلهای زرد یا سفید در انتهای آن تشکیل می شود.
هر گل دارای 4 گلبرگ، 4 کاسبرگ، 6 پرچم ( که 2 تا از آنها از بقیه کوچکتر است) و یک تخمدان دو سلولی حاوی کلاله و بساک است. گرده افشانی متقابل ( خود گشن نیستند) توسط حشرات انجام می شود.
میوه به شکل سیلیکی است که در زمان بلوغ باز می شود و دانه های قهوه ای تا سیاه، کوچک و گرد نمایان می شوند.
تناوب: کلم ها را در تناوب با گوجه فرنگی، کدوتنبل، سیب زمینی، نخود، لوبیا، سیب زمینی شیرین و ذرت بکارید. تناوب با حبوبات باعث تثبیت نیتروژن در خاک می شود و ذرت به دلیل تولید مواد آلی زیاد محصول خوبی برای تناوب است.
تغذیه
کلم ها برای رشد و به حداکثر رساندن تولید و عملکرد به خاک غنی از مواد مغذی نیاز دارند. از زمانی که اولین برگها ظاهر می شوند برنامه تغذیه را باید شروع کرد.
عناصر پر مصرف برای کلم ها نیتروژن، فسفر و پتاسیم هستند که به صورت گرانوله به خاک اضافه می شوند و سپس آبیاری انجام می شود. در صورتی که آبیاری قطره ای باشد به صورت محلول در آب در اختیار گیاه قرار می گیرند.
نیتروژن: گیاهان برای سنتز آنزیم ها، پروتیین ها، لیپیدها، اسیدهای آمینه ( اجزای سازنده پروتئین ها) و کلروفیل به نیتروژن نیاز دارد. نیتروژن عنصر اصلی در گیاهان است و باعث افزایش فتوسنتز، افزایش رشد ریشه و برگ و در نتیجه افزایش بازار پسندی کلم می شود. کمبود نیتروژن را می توان با مشاهده برگها تشخیص داد. در صورت کمبود نیتروژن رشد گیاه کاهش یافته و لکه های کلروتیک روی برگها مشاهده می شود، این لکه ها ابتدا روی برگهای مسن شروع شده و بتدریج به کل گیاه گسترش می یابند.
فسفر: فسفر نقش ساختاری داشته و از ابتدای رشد تا بلوغ گیاه در فرایندهای گیاهی شرکت دارد. این فرایندها شامل: تنفس، فتوسنتز، تحریک رشد ریشه، افزایش استحکام ریشه و ساقه، افزایش مقاومت در مقابل عوامل بیماری زا و افزایش کیفیت محصول است. فسفر فرایند رشد را تسریع کرده و بازار پسندی کلم را افزایش می دهد. در اثر کمبود فسفر رشد کلم ها متوقف می شود.
پتاسیم: وجود پتاسیم در تمام مراحل رشد گیاه ضروری است. پتاسیم در فعال شدن آنزیم های مورد نیاز برای رشد گیاه، در فرایند فتوسنتز،تولید پروتئین ها وسلولز نقش دارد، باعث افزایش مقاومت ریشه و رشد آن می شود. باعث افزایش مقاومت گیاهان در مقابل خشکی، سرما و آفات و بیماری ها می شود. پتاسیم باعث بلوغ یکنواخت و افزایش بازار پسندی کلم ها می شود.
عناصر کم مصرف در کلم ها شامل کلسیم، منیزیوم، بور، روی و منگنز است که در رشد و نمو کلم ها نقش موثری داشته و از مصرف آنها نباید غافل شد.
کلسیم: باعث رشد خوب ریشه شده و کلم ها در برابر تنش های زیستی و غیر زیستی مقاوم کرده و عمر مفید کلم ها را افزایش می دهد. کمبود کلسیم باعت ایجاد حالت سوختگی روی نوک گل کلم، کلم و کلم بروکسل می شود. پتاسیم و فسفر بالا می توانند دسترسی گیاه به عنصر کلسیم را کاهش دهند.
منیزیوم: باعث افزایش فعالیت فتوسنتز می شود و قابلیت ذخیره سازی را در کلم ها افزایش می دهد. منیزم این امکان را فراهم می کند تا کلم ها را برای مدت طولانی، بدون فاسد شدهن نگهداری کرد. در اثر کمبود منیزیوم کلروز بین رگبرگی در برگهای بزرگ بوجود می آید و رگبرگ اصلی سبز باقی می ماند. و نواحی آسیب دیده زرد، قرمز یا نارنجی می شوند.
روی: روی در فرایندهای آنزیمی که مراحل اولیه رشد گیاه را تنظیم می کنند، در متابولیسم کربوهیدرات ها و پایداری غشا نقش دارد. سطح تحمل استرس در کلم ها را در مقابل تنش های محیطی افزایش می دهد. باعث افزایش فتوسنتز شده و در جذب قندها و ویتامین ها نقش دارد.
بور: در تنفس سلولی، تنظیم روزنه ها، عملکرد غشا، انتقال قندها و متابولیسم کربوهیدرات ها، تحریک رشد ریشه، استقرار زودرس گیاهچه در خاک نقش دارد. در اثر کمبود برممکن است سر کلم کوچک و زرد باشد، ساقه ها ممکن است تو خالی شده و تغییر رنگ دهند و قسمت سر گل کلم تغیر رنگ داده و قهوه ای می شود.
جدول تغذیه
بیماریهای کلم
لکه برگی آلترناریایی Alternaria leaf spot
عامل بیماری قارچ Alternaria brassicae
علائم بیماری:
علائم بیماری ابتدا روی برگهای مسن ایجاد می شوند. لکه های خاکستری یا سیاه کوچک، دایره ای شکل و متحدالمرکز روی برگها ایجاد می شود. قطر این لکه ها به 2/5 میلیمتر می رسد. اغلب لکه ها توسط هاله ای زرد رنگ احاطه می شوند. در شرایط مساعد لکه ها با هم ترکیب می شوند و باعث خشک شدن برگها می شوند. روی سر گل کلم و کلم بروکلی لکه های تیره و فرورفته ای ایجاد می شود.
کنترل بیماری:
استفاده از بذر سالم و ضدعفونی شده
استفاده از ارقام مقاوم
حذف علفهای هرز
از آبیاری بارانی اجتناب کنید
فاصله کاشت را طوری تنظیم کنید تا هوا بخوبی بین بوته های کلم گردش کند.
استفاده از قارچ کشهای مناسب در فواصل منظم
سفیدک دروغی کلم Downy mildew
عامل بیماری قارچ Peronospora parasitica
علائم بیماری
اولین علائم بیماری به صورت لکه های کوچک سبز مایل به زرد روشن در سطح بالایی برگ قابل مشاهده است. این لکه ها بزرگ و زرد شده و در صورت بالا بودن رطوبت هوا لکه های سفید مایل به خاکستری که همان میسیلیوم های قارچ هستند در سطح زیرین برگها مشاهده می شوند.
پیشگیری و کنترل بیماری
استفاده از ارقام مقاوم
ضد عفونی کردن بذر
تناوب زراعی 2 ساله با گیاهان غیر میزبان
اجتناب از آبیاری بارانی و شبانه
جمع آوری بقایای گیاهی
حذف علفهای هرز
به محض مشاهده علائم بیماری اقدام به سمپاشی با قارچ کشهای مناسب کرده و در صورت بارندگی و رطوبت بالای هوا سمپاشی را بعد از 10-7 روز تکرار کنید.
پوسیدگی سیاه Black rot
عامل بیماری باکتری Xanthomonas campestris
علائم بیماری
علائم به صورت لکه های زرد v شکل روی برگها ایجاد می شوند. این لکه ها به سمت پایه برگ گسترش یافته و منجر به پژمردگی و نکروزه شدن برگها می شوند. یکی از راه های شناسایی این بیماری سیاه شدن رگبرگها و مختل شدن جریان طبیعی آب و مواد مغذی است. بیماری ممکن است به برگها، سر و ریشه نیز گسترش یابد. با انتقال به ریشه بیماری سیستمیک می شود.
پیشگیری و کنترل بیماری
استفاده از بذر ضد عفونی شده
تناوب زراعی 4-3 ساله با گیاهان غیر میزبان
رعایت فاصله کاشت
حذف بقایای گیاهی و علفهای هرز
پوسیدگی اسکلروتینیایی Sclerotinia rot
قارچ عامل بیماری Sclerotinia sclerotiorum
علائم بیماری
این بیماری روی ساقه در خط خاک، روی برگها در پایه ( جایی که با خاک در تماس است) رخ می دهد. علائم اولیه بیماری به صورت لکه های آب سوخته، قهوه ای و دایره ای شکل مشاهده می شوند. برگها و دمبرگها زرد شده و برگهای بیرونی ریزش پیدا می کنند. از علائم دیگر این بیماری این است که یک توده پنبه ای سفید رنگ روی قسمتهای آلوده گیاه تشکیل می شود که همان میسیلیوم های قارچ هستند. با پیشرفت بیماری بافت گیاه میزبان نرم و آبکی شده و در نهایت ساختارهای بذر مانندی به نام اسکلروتی روی بافت های آلوده تشکیل می شود. این قارچ برای جوانه زدن اسکلروتی به رطوبت زیادی نیاز داردو زمانی که مرزعه زهکشی خوبی نداشته باشد، رطوبت در خاک حفظ شده و در طولانی مدت باعث توسعه این بیماری می شود.
پیشگیری و کنترل بیماری
تناوب زراعی با محصولات غیر میزبان مانند ذرت و برنج
رعایت فاصه کاشت تا هوا بخ خوبی بین گیاهان جریان داشته باشد.
در اوایل روز و در طول شب که هوا رطوبت دارد آبیاری نکنید.
بهداشت زراعی
حذف گیاهان باقی مانده از کشت قبل در زمین
با مشاهده اولین علائم بیماری از قارچ کش مناسب استفاده و تکرار کنید.
ساق سیاه Black leg
عامل بیمار Phoma lingam
علائم بیماری
علائم بیماری بصورت لکه های نامنظم و رنگ پریده روی برگها، دمبرگها و ساقه ها ایجاد می شود. این لکه ها دایره ای تا بیضی شکل، مرکز آنها خاکستری با پیکنیدیوم های ریز سیاه هستند. علائم بیماری معمولا روی ساقه به صورت شانکرهایی با حاشیه بنفش مایل به سیاه و فرورفته در خط خاک (طوقه) ایجاد می شوند. شانکرها به سمت بالا و پایین توسعه یافته و ساقه رامسدود کرده وبافت های مغزی را از بین می برند. در نتیجه گیاه زرد و پژمرده می شود. عامل بیماری به زیر سطح خاک نفوذ کرده و باعث پوسیدگی قهوه ای تا سیاه در ساقه و ریشه ها می شود. اگر آلودگی در مرحله گیاهچه اتفاق بیافتد ممکن است باعث مرگ گیاهچه شود. گیاهان تولید شده از بذرهای آلوده کوتاه مانده و اغلب در قسمت طوقه یا درست در زیر آن پوسیدگی ایجاد می شود این پوسیدگی به سمت بالا و پایین توسعه می یابد و باعث مرگ گیاه می شود.
پیشگیری و کنترل بیماری
کاشت بذر سالم
کاشت بذر گواهی شده – تناوب زراعی 3 ساله – کنترل علفهای هرز براسیکاسه – از بین بردن بقایای گیاهی – تیمار بذر با آب گرم 50 درجه به مدت 25-20 دقیقه – عدم کاشت متراکم – شخم عمیق بعد از برداشت در زمین های آلوده – استفاده از قارچ کشهای مناسب با مشورت گیاهپزشک
ریشه چماغی club root
عامل بیماری Plasmodiophora brassicae
علائم بیماری
در گیاهان آلوده برگها زرد، بنفش یا قهوه ای می شوند و گیاهان ضعیف در هوای گرم پژمرده می شوند. عامل بیماری به ریشه ها حمله کرده و منجر به تورم، انحراف شدید، بدشکلی و ضعیف شدن ریشه ها می شود و در جذب آب و مواد غذایی توسط ریشه ها اختلال ایجاد می شود. در نتیجه رشد متوقف شده و محصول به شدت کاهش می یابد.
برای این بیماری کنترل شیمیایی وجود ندارد ولی با اقدامات پیشگیرانه میتوان از بروز و گسترش بیماری جلوگیری کرد. این اقدامات شامل
استفاده از ارقام مقاوم
تناوب زراعی
کنترل علفهای هرز از جمله خردل و تربچه وحشی
بهداشت زراعی
جدا کردن گیاهان آلوده و منهدم کردن آنها
آفات کلم
خانواده براسیکاسه سبزیهای بسیار متنوعی از جمله انواع کلم ها، ترب، تربچه، شاهی و شلغم را شامل می شود که در بین آنها کلم ها با بیشترین تنوع از اهمیت بالاتری برخوردارند. همه سبزیهای این خانواده جزء سبزیهای فصل سرد بوده و نسبت به گرمای زیاد حساس هستند. اندامهای مختلفی در این سبزیها مورد استفاده قرار می گیرند که از ان جمله می توان برگ (کلم، کلم چینی و شاهی)، گل (گل کلم و کلم بروکلی)، ساقه (کلم قمری)، هیپوکوتیکول (ترب و تبچه)، ریشه (شلغم) و جوانه های متورم (کلم تکمه ای) را نام برد. اکث سبزیهای این خانواده به دلیل داشتن روغن خردل اشتها آور بوده و اگرچه اکثرا مصرف تازه خواری دارند ول برخی نظیر گل کلم بیشتر در صنایط تبدیلی استفاده می شود.
بید کلم (شب پره پشت الماسی) Plutella xylostella
این آفت یکی از شایع ترین آفات گیاهان چلیپاییان است و انتشار جهانی دارد. این آفت به برگ تعدادی از گیاهان خانواده چلیپاییان بویژه انواع کلم ها حمله نموده و باعث خسارت می گردد.
تخم های این آفت بیضی شکل و پهن، به رنگ سبز متمایل به زرد در دسته های 8-2 تایی نزدیک رگلرگه در پشت برگها گذاشته می شوند.
لاروها به رنگ سبز منقوش به لکه های کوچک سیاه رنگی است که ظاهری خاکستری به لارو می دهد. در لاروهای جوان یک نوار سبز تیره در امتداد پشت و دو نوار کمرنگ تر در طرفین وجود دارد. این حشره دارای 4 سن لاروی است.
شفیره ظریف، به رنگ زرد روشن متمایا به قهوه ای است که داخل پیله نازکی به پشت برگ می چسبد.
حشره کامل رنگ بدن خاکستری تیره، بالهای جلویی قهوه ای متمایل به زرد، با لکه های سیاه رنگ، باریک و کشیده، با لبه خارجی گرد و مجهز به ریشک های بلند است.
خسارت لاروها سن یک پس از خروج از تخم رگبرگ اصلی را سوراخ کرده و شروع به تغذیه می کنند. ابتدا برگهای خارجی و بتدریج برگهای داخلی را مورد تغذیه قرار می دهند و سوراخهایی به قطرهای مختلف روی برگها ایجاد می کنند. اگر چه لارها کوچک هستند ولی در اثر تغذیه تعداد بالای لارو بافت برگ بجز رگبرگ اصلی حذف می شود. این امر بویژه برای گیاهان جوان مضر است و ممکن است تشکیل را سر مختل کند. این آفت در گیاه گل کلم گلها را به برگها ترجیح می دهد و بیشتر از قسمت مرکزی تغذیه می کند. لاروها بیشتر در سطح زیرین برگها فعال هستند و در تراکم بالا قادرند تمام بوته را از بین ببرند.
کنترل
استفاده از تله های فرمونی برای صید حشرات کامل نر و کاهش شانس جفتگیری حشرات ماده
کنترل بیولوژیک با استفاده از زنبورهای پارازیتوئید لارو نظیر Diadegma sp , Angitia cerophaga
کاشت گیاهان تله
از بین بردن بقایای گیاهی
استفاده از آبیاری بارانی
کشت مخلوط
استفاده از سموم دیپتریکس، گوزاتیون، کنسالت
چرخه زیستی شب پره پشت الماسی
سفیده بزرگ کلم Pieris brassicae
یکی از آفات کلم است که در سال 1317 برای اولین بار از ایران گزارش شد.
تخم تخم های این آفت مخروطی شکل، بلند، باریک و راه راه هستند. ابتدا به رنگ زرد لیمویی و سپس به زرد کامل تغییر می یابند.
لاروها به رنگ سبز مایل به خاکستری هستند که در ناحیه شکمی روشن تر از ناحیه پشت می باشند. روی بدن آن سه نوار طولی زرد رنگ وجود دارد. روی هر یک از حلقه های بدن لاروها دو لکه سیاه بزرگ در دو طرف و دو لکه سیاه کوچک در نزدیک نوار وسطی دیده می شود. سر لاروها در ناحیه جلو سیاه و در ناحیه عقب خالدار است
شفیره کشیده، به رنگ خاکستری متمایل به سبز، بدون پیله و به وسیله یک رشته ابریشمی به محل اتصال خود می چسبد.
حشره کامل به رنگ خاکستری متمایل به سبز است. بالها سفید رنگ به استثنای دو گوشه جلویی بالهای جلو که به رنگ سیاه مایل به خاکستری می باشند. روی هر یک از بالهای جلویی دو لکه یا خال سیاه رنگ نسبتا گرد وجود دارد و در امتداد آنها روی هر یک از بالهای عقب نیز یک لکه مشابه وجود دارد.
خسارت لاروهای این آفت در سن پایین به صورت دسته جمعی و فقط از سطح برگ تغذیه می کنند. سنهای بالاتر برگها را از حاشیه به سمت داخل می خورند و رگبرگ اصلی سالم می ماند. بوته را به کلی عاری از برگ کرده، باعث توقف رشد و تضعیف گیاه می شوند. لاروها علاوه برخسارت از طریق تغذیه مستقیم از برگها، با بجا گذاشتن مقدار زیادی از فضولات خود در لا به لای بوته کلم، باعث غیر قابل مصرف شدن محصول و در نتیجه تشدید خسارت می شود.
کنترل
تناوب زراعی
جمع آوری برگهای آلوده به تخم
از بین بردن علفهای هرز
استفاده از زنبورهای پارازیتوئید لارو نظیر Apanteles glomeratus
استفاده از سموم شیمیایی مالاتیون و لاروین
چرخه زیستی سفیده بزرگ کلم
سفیده کوچک کلم Pieris rapae rapae
تخم های این آفت زرد کمرنگ و کاجی شکل بوده و در سطح آن از بالا به پایین شیارهایی به تعداد 12 عدد کشیده شده است.
لارو کامل حدود 30 میلیمتر طول دارد. سبز رنگ و بدن پوشیده از موهای ریز و ظریف است. یک نوار زرد کمرنگ در وسط سطح پشتی و دو نوار زرد در طرفین بدن لارو وجود دارد.
شفیره رنگ آن بر حسب شرایط محیطی از خاکستری تا خاکستری متمایل به سبز یا متمایل به زرد تغییر می کند.
حشره کامل سفیده کوچک شباهت زیادی به سفیده بزرگ دارد، اما به طور کلی کوچکتر از سفیده بزرگ است. همچنین لکه های سیاه رنگی که در گوشه فوقانی بالهای جلویی آن وجود دارد کوچکترند. روی بالهای جلویی افراد ماده دو خال و در افراد نر یک خال سیاه دیده می شود.
خسارت نحوه خسارت و تغذیه این آفت مانند سفیده بزرگ کلم است و میزباهای اصلی آن از خانواده چلیپاییان می باشند.
کنترل
استفاده از سن های شکارگر Pentatomidae , Phymatidae و زنبورهای Vaspoidae
در صورت نیاز به استفاده از سموم شیمیایی، باید از سموم انتخابی استفاده شود که اثر سوء کمتری روی دشمنان طبیعی داشته باشد.
چرخه سفیده کوچک کلم
شته مومی Brevicoryne brassicae
کلم از مهمترین آفات خانواده چلیپاییان است و باعث ایجاد خسارت مستقیم از طریق تغذیه از شیره گیاهی و خسارت غیر مستقیم به وسیله انتقال ویروسهای بیماری زای گیاهی مختلف می گردد.کلنی شته ها در سطح بالایی و تحتانی برگ، در چین های برگ، در امتداد ساقه برگ یافت میشوند.
خسارت این آفت به برگ، ساقه و گل حمله کرده و با ایجاد پوشش مومی سفید رنگ روی بوته ها باعث کاهش محصول یا انهدام کامل بوته می گردد. با تغذیه از بوته های جوان موجب پیچیدگی و قاشقی شدن حاشیه برگها می شود. بر اثر فعالیت آنها، ترشحات چسبنده عسلک روی گیاه بوجود می آید که در نتیجه قارچ مولد فوماژین روی آن رشد می کند و این عمده ترین خسارت این آفت است.
شته ها در شرایط خشک و خنک آفتی جدی محسوب می شوند. استراتژی های کنترل فرهنگی و بیولوژیکی می تواند به کاهش هجوم شته ها و استفاده از آفتکش ها کمک کند و در عین حال عملکرد و کیفیت محصول را حفظ کند.
کنترل
استفاده از ارقام مقاوم
استفاده از دشمنان طبیعی از جمله کفشدوزک ها و مگس های سیرفیده
تعدیل در مصرف کودهای شیمیایی
استفاده از سموم دیمتوآت، مالاتیون و روغن ولک
http://www.vegetablefacts.net/vegetable-history/history-of-cabbage/#google_vigne
https://en.wikipedia.org/wiki/Cabbage#Description
https://en.wikipedia.org/wiki/Cauliflower#Harvesting
https://padiab.com
https://www.nazboo.com/product
https://extension.umn.edu/vegetables/growing-cauliflower#blanching-584112
https://www.gardenersworld.com/how-to/grow-plants/how-to-grow-cauliflower
https://wikifarmer.com/how-to-grow-cabbage-cabbage-complete-growing-guide-from-seeding-to-harvesting/
https://en.wikipedia.org/wiki/Nitrogen_deficiency
https://wikifarmer.com/how-to-grow-cabbage-cabbage-complete-growing-guide-from-seeding-to-harvesting/
https://apps.lucidcentral.org/pppw_v11/text/web_full/entities/cabbage_grey_leaf_spot_310.htm
بیماریها
https://apps.lucidcentral.org/ppp/text/web_full/entities/cabbage_black_rot_131.htm
https://ag.umass.edu/vegetable/fact-sheets/brassicas-black-rot
https://plantwiseplusknowledgebank.org/doi/pdf/10.1079/pwkb.20177800161
https://ecommons.cornell.edu/server/api/core/bitstreams/2f3e3a18-36c6-4fb2-870b-fceb25c7ba54/content
https://ag.umass.edu/vegetable/fact-sheets/brassicas-black-leg
https://pnwhandbooks.org/plantdisease/host-disease/cabbage-cauliflower-brassica-oleracea-black-leg-phoma-stem-canker
https://www.dtbrownseeds.co.uk/Gardening-Advice/Clubroot-Disease/
https://www.planetnatural.com/pest-problem-solver/plant-disease/club-root/
آفات
خانجانی، محمد.، 1388. آفات سبزی و صیفی ایران.انتشارات دانشگاه بو علی سینا
وفایی، فریبا.، یدایی، حمید و رضای، ولی الله. 1401. مدیریت شب پره الماسی (بید کلم) در مزارع کلزا. سازمان حفظ نباتات معونت اجرایی دفتر پیش آگاهی
مشتاقی، فرزانه.، 1395. شب پره پشت الماسی (بید کلم) و کنترل تلفیقی آن. نشریه ترویجی 133. سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی
https://entnemdept.ufl.edu/creatures/veg/aphid/cabbage_aphid.htm
http://www.eagri.org/eagri50/ENTO331/lecture24/004.html
https://entnemdept.ufl.edu/creatures/veg/leaf/diamondback_moth.htm
