مقدمه
کود حیوانی قدیمی ترین کود آلی (اکولوژی) مورد استفاده در کشاورزی است. استفاده از کود آلی توسط انسان به عنوان منبع مواد مغذی برای محصولات کشاورزی به حدود 12000 سال می رسد. کود حیوانی یک محصول جانبی است و نتیجه اختلاط فضولات حیوانی و کاهی است که به عنوان بستر استفاده می شود. کود حیوانی منبع هوموس، ریز مغذی ها و درشت مغذی ها است که به طور مستقیم و مثبت، ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک را اصلاح می کند، افزایش ظرفیت نگهداری آب، فرسایش آبی و بادی را کاهش می دهد و باعث بهبود رشد میکروارگانیسم های مفید خاک می شود. کود حیوانی به عنوان منبع مواد غذایی برای محصولات کشاورزی، سالانه و چند ساله استفاده می شود، چرخه مواد مغذی را افزایش داده، باعث کاهش هزینه ها شده و درکیفیت و عملکرد محصولات تاثیر مثبت دارد.
نگرانی های فزاینده در مورد سلامت و پایداری خاک در کشاورزی و همچنین افزایش هزینه های کود باعث شد که کودهای آلی به عنوان اجزای مدیریت یکپارچه مواد غذایی اهمیت پیدا کنند.
بهترین کودهای حیوانی از حیوانات گیاهخوار از جمله گاو، گوسفند، گاومیش، اسب، مرغ و خرگوش تهیه می شود. هرگز از کود حاصل از حیوانات گوشتخوار مثل سگ و گربه استفاده نکنید چون اینها میزبان انگلها و پاتوژن هایی هستند که برای انسان مضر هستند.
کودهای حیوانی نیازهای اساسی گیاه به مواد مغذی نیتروژن، فسفر و پتاسیم را تامین می کنند. اما حیوانات متفاوت کودهای یکسانی تولید نمی کنند و دانستن این تفاوتها برای سلامتی و کیفیت محصول دارای اهمیت است. محتوی مواد مغذی و ارزش غذایی یک کود خاص، با توجه به نوع و سن حیوان، تغذیه، روش جمع آوری و انبار به طور قابل توجهی متفاوت خواهد بود.
در این مقاله به بررسی فرایند تولید، مزایا و معایب کودهای گوسفندی وگاوی می پردازیم.
کود گوسفندی
کود گوسفندی یک کود آلی و آهسته رهش، از غنی ترین کودهای طبیعی و ارگانیک است. این محصول غنی از مواد مغذی و دارای حدودا 3 درصد نیتروژن، 2 درصد پتاسیم و 1 درصد فسفر است. این عناصر به تولید محصول با کیفیت و مقاومت گیاهان در مقابل آفات و بیماریها کمک می کنند. کود گوسفندی برای انواع محصولات مفید است. این کود می تواند به عنوان یک منبع با دوام از مواد آلی مناسب برای بهبود و پایداری خاک، کاهش تراکم خاک و افزایش نگهداری آب در نظر گرفته شود. استفاده از کود گوسفندی راهی ایده آل برای شکننده کردن خاکهای سنگین است. در خاک های شنی و سبک با افزایش نگهداری آب و عناصر غذایی موجب اصلاح ساختار خاک می شود. از کود گوسفندی در خاکهای فقیر و فاقد مواد غذایی، برای خاکهای در حال آیش، در باغهای سبزیجات و گیاهان بومی، در اطراف گلهای رز و به عنوان مالچ در اطراف گیاهان استفاده کنید.
کود گوسفندی علاوه بر عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم حاوی درصدی آهن، کلسیم، منیزیم، گوگرد، مس، روی و بور است که برای گیاهان مفید هستند.
سبزیهای برگی از جمله کلم، کاهو، اسفناج، کرفس و محصولاتی مانند بادمجان، گوجه، کدو، نخودفرنگی، خربزه و کدوتنبل تمایل بیشتری به کود گوسفندی دارند. زیرا گود گوسفندی نیتروژن بیشتری نسبت به کود گاوی دارد. سطح بالای نیتروژن رشد قوی برگهای سبز را باعث می شود.
کود گاوی
یونجه، کاه، دانه غلات و علف هایی که گاو از آنها تغذیه می کند و در محیط طویله ریخته می شوند، به همراه سرگین گاو (عمدتا شامل علفهای هضم شده، غلات و غذایی که گاو مصرف می کند) جمع آوری شده و کود دامی گاوی را تشکیل می دهند. کود گاوی یک کود طبیعی، آهسته رهش و سرشار از مواد مغذی است که بر رشد گیاهان تاثیر مثبت دارد. این کود حدودا حاوی 2 درصد نیتروژن، 1 درصد فسفر و 2 درصد پتاسیم است. علاوه بر عناصر ذکر شده کود گاوی حاوی کلسیم، منیزیوم و گوگرد می باشد. کود گاوی به دلیل اینکه مواد مغذی را به صورت ارگانیک به مزارع بر می گرداند به عنوان یک کود تقریبا مناسب برای انواع گیاهان و محصولات شناخته شده است. از آنجا که درصد نیتروژن کود گاوی کمتر است از آن برای هر محصولی می توان استفاده کرد. کود گاوی از نظر حجم و تولید بیشتر است و به راحتی می توان آن را تهیه کرد و از لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه است.
سبزیجات ریشه ای از جمله سیب زمینی، هویچ، شلغم، پیاز و … با استفاده از کود گاوی که نیتروژن کمتری دارد عملکرد بهتری دارند. نیتروژن اضافی در سبزیجات ریشه ای باعث رشد برگ، تقویت ریشه های مویین و شکافته شدن ریشه می شود و این چیزی نیست که مد نظر کشاورز در سبزیجات ریشه ای است.
توت فرنگی به تعادل دقیق نیتروژن نیاز دارد. در توت فرنگی، نیتروژن بیش از حد، باعث رشد بیش از حد برگ می شود و ممکن است مانع از تولید میوه شود. توت فرنگی کود با غلظت کمتر نیتروژن (کود گاوی) را ترجیح می دهند.
عناصر موجود در کودهای گوسفندی و گاوی
نیتروژن: نیتروژن عنصر اصلی در گیاهان است و باعث افزایش رشد ریشه و برگ می شود. گیاهان برای سنتز آنزیم ها، پروتیین ها، لیپیدها، اسیدهای آمینه ( اجزای سازنده پروتئین ها) و کلروفیل به نیتروژن نیاز دارد.
فسفر: فسفر نقش ساختاری داشته و از ابتدای رشد تا بلوغ گیاه در فرایندهای گیاهی شرکت دارد. این فرایندها شامل: تنفس، فتوسنتز، تحریک رشد ریشه، افزایش استحکام ریشه و ساقه، افزایش مقاومت در مقابل عوامل بیماری زا و افزایش کیفیت محصول است. همچنین فسفر در تکامل میوه و ریشه، تشکیل گل و دانه مؤثر است.
پتاسیم: وجود پتاسیم در تمام مراحل رشد گیاه ضروری است. پتاسیم در فعال شدن آنزیم های مورد نیاز برای رشد گیاه، در فرایند فتوسنتز،تولید پروتئین ها وسلولز نقش دارد، باعث افزایش مقاومت ریشه و رشد آن می شود. باعث افزایش مقاومت گیاهان در مقابل خشکی، سرما و آفات و بیماری ها می شود. پتاسیم علاوه بر تحریک استفاده گیاه از نیتروژن، جذب بهتر آن را امکان پذیر می کند.
منیزیم: منیزیم رشد اولیه گیاه را تحریک می کند و به عنوان جزئی از کلروفیل است. منیزیم در فتوسنتز و فعال کردن آنزیم ها، سنتز پروتئین ها و در ساختمان دیواره سلولی (پکتین) نقش دارد.
کلسیم: کلسیم جزء جدایی ناپذیر دیواره سلولی است که برای رشد و نمو و تقویت دیواره سلولی ضروری است. کلسیم در فعال کردن سلول ها و تقسیمات سلولی نقش دارد، کلسیم نقش اساسی در پایداری غشا و حفظ یکپارچگی سلول دارد. باعث تنظیم روزنه ها، تنظیم PH و افزایش مقاومت گیاه به آفات ، بیماری ها و تنش های محیطی می شود. کلسیم تاثیر مستقیم در میزان جذب فسفر دارد.
گوگرد: گوگرد در سنتز کلروفیل، پروتئین ها، لیپیدها و اسید های آمینه، ضد عفونی کردن خاک و جلوگیری از گسترش قارچ های خاک زی نقش دارد. گوگرد رشد زایشی را افزایش می دهد و نقش مهمی در دفاع از گیاهان در برابر تنش های محیطی و آفات دارد.
روی: روی در فرایندهای آنزیمی که مراحل اولیه رشد گیاه را تنظیم می کنند و برای رشد میوه، دانه و ریشه نقش حیاتی دارد. روی در فتوسنتز، در سنتز هورمون اکسین (هورمون رشد)، متابولیسم کربوهیرات ها، پایداری غشا و حفاظت از گیاه در مقابل تنش های محیطی نقش دارد.
مس: مس یکی از عناصر کم مصرف و ضروری در گیاهان است. مس در بسیاری از فعالیت های آنزیمی، فتوسنتز، تولید کلروفیل، در متابولیسم کربوهیدرات ها و پروتئن ها، تشکیل دانه گرده، لقاح و همچنین تولید لیگنین موجود در دیواره سلولی نقش دارد.
بور: وظیفه اصلی این عنصر ایجاد یکپارچگی ساختار دیواره سلولی در گیاهان و نگهداری غشای پلاسمایی و سایر مسیرهای متابولیک است. بور در تنفس سلولی، تنظیم روزنه ها، عملکرد غشا، انتقال قندها و متابولیسم کربوهیدرات ها، تحریک رشد ریشه، استقرار زودرس گیاهچه در خاک نقش دارد.
مزایای استفاده از کوهای دامی:
باعث بهبود ساختار خاک و گسترش ریشه ها می شوند در نتیجه ریشه آب و مواد مغذی را از سطح بیشتری جذب می کند.
مصرف کودهاي آلی علاوه بر افزایش تعداد جانداران مفید، معمولا باعث کاهش جانداران مضر همانند پاتوژنها و آفات گیاهی نیز می شوند.
افزایش مواد آلی همانند کودهاي دامی باعث افزایش فعالیت میکروارگانیسم های خاک می گردد.
به هوا دهی خاک کمک می کند.
خاک رس و کلوخه را به لومی تبدبل می کند.
افزودن کود حیوانی به خاک، بافت خاک و ظرفیت نگداری آب را بهبود می بخشد و در عین حال مواد مغذی مورد نیاز گیاهان در حال رشد را تامین می کند.
توانایی خاک برای حفظ رطوبت را افزایش می دهد که به معنای آبیاری کمتر است.
کودهای حیوانی کمپوست شده، ارگانیک هستند و هیچ خطری از نظر مواد شیمیایی برای گیاهان شما ندارند.
این کودها بدون دخالت انسان به آرامی خود را پردازش می کند و مواد مغذی را به خاک برمی گرداند.
در صورت استفاده صحیح به ندرت باعث گیاهسوزی می شود، رشد گیاهان را افزایش می دهد و محصولی پر بارتر می سازد.
کودهای حیوانی مواد مغذی را به آرامی آزاد می کند و برای مدت طولانی به خاک کمک می کند.
بسیار ارزان یا حتی رایگان است.
یک کشاورز بیشتر از این چه می خواهد.
معایب استفاده از کودهای دامی
این کود ممکن است آلوده به مواد شیمیایی باشد که باعث آسیب به مزرعه می شود.
وجود دانه های علفهای هرز که بعدا از بین بردن آنها دردناک است. کود گاوی بذر علف هرز کمتری نسبت به کود گوسفندی دارد زیرا دستگاه گوارش گاو بذر علفهای هرز را به خوبی هضم می کند.
هنگامی که میکروارگانیسم ها فضولات گاوی را تجزیه می کنند مقادیر زیادی گازهای گلخانه ای وارد فضا می کنند.
استفاده بیش از حد از کودهای دامی باعث تغییرات غیر مطلوب از جمله ایجاد موانع برای نفوذ آب و اکسیژن ایجاد می کند.
کود دامی دارای مقادیر نامتعادلی از مواد مغذی است و نمی تواند همه نیازهای غذایی گیاهان را برآورده کند.
کود دامی نسبت به کودهای شیمیایی نیاز به فضای بیشتری برای انبار دارد.
کود دامی برای پوسیده شدن و قابل استفاده شدن به زمان نیاز دارد.
از همه مهمتر حامل باکتری تهدید کننده E. Coli باشد که برای انسان مضر است.
کودهای تازه حیوانی (گاو و گوسفند) را نمی توان به صورت تازه و مستقیم در مزرعه استفاده کرد. این کودها به دلیل آمونیاک زیاد به کمپوست شدن نیاز دارند تا از گیاهسوزی و آسیب به مزرعه جلوگیری شود. کود تازه یا کمپوست ناقص ممکن است حاوی دانه های علفهای هرز یا پاتوژنها و باکتریهای مضر برای انسان باشد. پس فرایند پیری یا تجزیه و حذف موارد مضر برای این مواد آلی قبل از رسیدن به مزارع ضروری است. کمپوست کردن، کود را استریل می کند. بنابراین هیچ مورد مضری وارد مزرعه شما نمی شود.
کمپوست نوعی کود است که از طریق تجزیه کنترل شده مواد آلی مانند بقایای گیاهی و حیوانی تولید می شود. کمپوست تحت فرایندی به نام کمپوست سازی قرار می گیرد که در آن میکروارگانیسم ها مواد آلی را به یک ماده هموس مانند، غنی از مواد مغذی تجزیه می کنند. کمپوست حاصلخیزی خاک، ساختارخاک و ظرفیت نگهداری آب و عناصر غذایی خاک را افزایش می دهد.
نحوه کمپوست کردن کود حیوانی
کود حیوانی منبع ارزشمندی است که می تواند به کمپوستی غنی از مواد مغذی برای بهبود حاصلخیزی خاک و افزایش رشد گیاه تبدیل شود. کمپوست کردن کود حیوانی نه تنها به مدیریت ضایعات کمک می کند، بلکه جایگزینی ارگانیک برای کودهای شیمیایی است. با این حال، کمپوست سازی کود حیوانی مستلزم بررسی دقیق عواملی مانند دما، رطوبت و افزودن مواد غنی ازنیتروژن و کربن برای ایجاد شرایط ایده آل برای تجزیه است.
به عنوان یک دستورالعمل کلی با استفاده از 3 روش کمپوست گرم، هضم هوازی و ورمی کمپوست میتوان فضولات حیوانی را به کود کمپوست شده تبدیل کرد. در این مقاله، فرآیند گام به گام کمپوست سازی کود حیوانی را بررسی می کنیم و نکات و تکنیک های عملی را در اختیار شما قرار می دهیم تا با موفقیت این ضایعات را به یک دارایی ارزشمند برای باغ یا مزرعه خود تبدیل کنید.
کمپوست گرم
کود حیوانی (گاوی یا گوسفندی) و مواد بستر (کاه، خاک اره و علفهای بریده) را آماده کنید. مخلوط کود و مواد بستر تعادل خوبی از کربن و نیتروژن فراهم می کنند که برای موفقیت در تجزیه کود ضروری است. مواد بستر رطوبت اضافه کود را جذب کرده و از خیس شدن و فشرده شدن بیش از حد کود جلوگیری می کنند. هنگام جمع آوری کود حیوانی برای تهیه کمپوست، توجه داشته باشید که از توده های کود تازه استفاده کنید. چون کودهای تازه حاوی سطوح بالاتری از نیتروژن هستند که به تجزیه مواد آلی کمک موثری می کنند. همچنین از قراردادن هر گونه مواد غیر ارگانیک مانند کیسه های پلاستیکی، ضایعات فلزی و … در توده کود اجتناب کنید تا توده کمپوست سالم و عاری از آلاینده ها داشته باشید. انتخاب یک مکان مناسب برای تولید کمپوست از اهمیت ویژه ای برخوردار است. منطقه ای که برای کمپوست انتخاب می کنید زهکشی خوبی داشته باشد و هوا به اندازه کافی جریان داشته باشد. این شرایط از تجمع بیش از حد رطوبت جلوگیری کرده و باعث تجزیه مناسب کود می شود. علاوه بر زهکشی خوب و جریان هوا، محیطی که انتخاب می کنید باید طوری باشد که امکان چرخاندن ( زیر و رو کردن) توده کمپوست فراهم باشد. چرخاندن به حفظ سطح مناسب اکسیژن در توده که برای تجزیه موفقیت آمیز ضروری است، کمک می کند. کود دامی و بستر را به صورت لایه لایه روی هم قرار دهید. زمانی که لایه ها را روی هم قرار می دهید دقت کنید کود حیوانی به طور مساوی روی لایه بستر توزیع شود در غیر این صورت در تعادل کود حیوانی غنی از نیتروژن و مواد بستر غنی از کربن اختلال ایجاد می شود. کمپوست علاوه بر اینکه ضایعات را کاهش می دهد، با ارائه مواد مغذی به خاک سلامت و حاصلخیزی خاک را نیز افزایش می دهد. نسبت نیتروژن به کربن در حالت ایده آل باید 30:1 باشد تا از تجزیه موثر مواد آلی اطمینان حاصل شود. لایه بندی کود دامی با مواد بستر اجازه می دهد تا اکسیژن به میکرو ارگانیسم های مسئول تجزیه مواد آلی رسیده و تجزیه هوازی انجام شود و از بوهای نامطبوع مرتبط با پوسیدگی بی هوازی جلوگیری شود. بسیار مهم است که توده کمپوست را مرطوب نگه دارید. رطوبت به ایجاد محیط ایده آل برای فعالیت میکرو ارگانیسم ها کمک می کند تا مواد آلی را به طور موثر تجزیه کنند. در دوره های خشک یا در آب و هوای خشک ممکن است توده کمپوست رطوبت خود را در اثر تبخیر طبیعی از دست دهد. برای جبران این تبخیر باید به توده کمپوست آب اضافه کرد تا رطوبت کافی در اختیار میکروارگانیسم های تجزیه کننده قرار داشته باشد. با این حال باید از آبیاری بیش از حد اجتناب کرد. رطویت بیش از حد از جریان اکسیژن جلوگیری کرده و شرایط بی هوازی برای تجزیه مضر است. مدیریت صحیح سطح رطوبت به تولید سریعتر و با کیفیت کمپوست کمک می کند. یکی از مراحل مهم کمپوست سازی چرخاندن توده کود است که هر دو هفته یک بار باید انجام شود. این عمل باعث هوادهی به توده کود و تسریع فعالیت میکرو ارگانیسم ها می شود. نظارت بر دما و رطوبت در کمپوست سازی بسیار مهم است. حفظ محدوده دمایی بین 66-54 درجه سانتیگراد ضروری است. این دمای مطلوب برای رشد و فعالیت میکروارگانیسم ها در فرایند کمپوست سازی است. اگر دما از 54 درجه کمتر باشد نشان دهنده فعالیت ناکافی میکروارگانیسم های مسئول تجزیه است که احتمالا به دلیل کمبود رطوبت است. در این زمان افزودن آب و چرخاندن کمپوست به افزایش دما و فعال شدن تجزیه کمک می کند. رطوبت ایده آل برای کمپوست سازی بین 60-40 درصد است. حفظ رطوبت تضمین کننده فعالیت میکرو ارگانیسم های فعال است. برای بررسی اینکه آیا کمپوست شما رطوبت کافی دارد، یک مشت از آنرا از لایه های داخلی توده بردارید و به آرامی فشار دهید اگر چند قطره آب از آن خارج شد یعنی رطوبت به اندازه کافی وجود دارد. در غیر این صورت به آن آب اضافه کنید (به صورت پاشش بارانی). فرایند کمپوست سازی در دماهای بالا اتفاق می افتد و این دما توط میکروارگانیسم هایی مواد آلی را تجزیه می کنند تولید می شود، در نتیجه دانه های علفهای هرز و سایر پاتوژن های مضر در این فرایند کشته می شوند. برای تحقق این هدف باید توده بزرگی از کود داشته باشید تا میکروارگانیسم های کافی بتوانند داخل آن رشد کرده و برای چند روز متوالی حداقل دما را به 55 درجه سانتیگراد برسانند. در شرایط دما و رطوبت استاندارد فرایند کمپوست سازی برای کود گاوی بین 3 تا 6 ماه و برای کود گوسفندی تا 3 ماه انجام می شود. علت کوتاهی دوره کمپوست سازی برای کود گوسفندی درصد بالای نیتروژن آن است. در طی فرایند کمپوست سازی توجه به دما، رطوبت و هوادهی توده کمپوست بسیار مهم است. زمانی که کمپوست شما فرایند خود را کامل، کرد رنگ آن قهوه ای تیره شده و بافتی شکننده به خود می گیرد. کمپوست کامل نباید بوی مدفوع تازه حیوانی داشته باشد، دارای بوی خاکی است که نشان دهنده بلوغ آن است.
هضم هوازی
هضم هوازی فرایندی ساده است که در محیط بسته و بدون حضور اکسیژن انجام می شود. فضولات دامی را داخل یک هاضم قرار دهید. هضم کننده های کود آلی مانند معده گاو عمل می کنند. کود را درون هاضم تا حدود 100 درجه فارنهایت گرم می کنند تا باکتری های موجود در کود برا ی تجزیه کود فعال شوند. گرمایش این فرایند تاثیر مثبتی بر محیط زیست دارد، بدون اتلاف انرژی است و به کاهش هزینه ها کمک می کند. هنگامی که این فرایند انجام شد محصولات بسیار مفیدی حاصل می شود از جمله:
کود مایع: از کود مایع برای بهبود کیفیت خاک و تقویت محصولات کشاورزی استفاده می شود.
مواد جامد (برای بستر استفاده می شوند)
انرژی تجدید پذیر (بیو گاز)
دستگاه هاضم متان (بیوگاز)را جذب کرده و از آن به عنوان منبع برق، گرما یا سوخت استفاده می شود. برق را می توان به شبکه برق وارد کرد. از گرمای تولید شده برای گرم کردن هاضم در ماههای سرد استفاده می شود. بیوگاز را میتوان برای گاز طبیعی فشرد (CNG) یا گاز طبیعی مایع (LNG) تصفیه کرد که برای سوخت رسانی وسایل نقلیه استفاده می شود. اما چالش این روش این است که در مقیاس صنعتی برای نصب و کار در مزارع کوچک یا متوسط گران است.
ورمی کمپوست
در این روش از انواع کرمهای خاکی که متداول ترین آنها کرم قرمز Eisenia Foetida است برای تصفیه ضایعات آلی دام استفاده می شود. در این روش کرم های خاکی کود تازه گاوی یا گوسفندی را مصرف کرده و به ورمی کمپوست تبدیل می کنند. بر اساس مطالعات انجام شده کود حاصل از روش ورمی کمپوست ترکیبی متفاوت از کودهای تولید شده با روشهای سنتی کمپوست دارد. اما همچنان برای تقویت محصولات بسیار عالی است. برای این روش یک بسته زیستی ایجاد کنید و اجازه دهید کرمها کود را هضم کنند. بسته به میزان ضایعات کودی و تعداد کرمهای خاکی این فرایند از چند هفته تا چند ماه طول می کشد.
از بین روشهای ذکر شده برای کمپوست سازی کودهای حیوانی، روش کمپوست گرم محبوبیت بیشتری دارد. کمپوست سازی پروسه ای است که به زمان زیادی نیاز دارد. استفاده از گوگرد و اوره زمان تکمیل پروسه کمپوست سازی را به اندازه قابل توجهی کاهش می دهد. در صورت تمایل به کاهش زمان کمپوست سازی به ازای هر تن کود دامی 60-40 کیلوگرم گوگرد و 10 کیلوگرم اوره اضافه و با توده کود مخلوط کنید.
زمان استفاده از کود گاوی و گوسفندی کمپوست شده
زمان استفاده از کود گاوی و گوسفندی مشابه است. این زمان بسته به نوع گیاه، فصل، نوع خاک و شرایط آب و هوایی متفاوت است.
اضافه کردن کود قبل از کاشت، در زمان تهیه زمین به خاک این امکان را می دهد تا مواد مغذی اولیه مورد نیاز برای رشد گیاه را جذب کند.
اضافه کردن کود دامی در مراحل رشد گیاه (سرک)، باعث تقویت و افزایش رشد گیاهان می شود.
اضافه کردن کود دامی در اواخر پاییز، زمستان و بهار باعث می شود مواد مغذی کود جذب خاک شده و برای فصل رشد بعدی آماده شود.
استفاده به موقع از این کودها منجر به بهبود عملکرد و افزایش رشد گیاهان می شود. نکته ای که حتما باید به آن توجه شود این است که از پوسیده بودن کود اطمینان حاصل کنید.
نحوه و میزان مصرف کودهای دامی کمپوست شده
میزان مصرف کود گوسفندی و گاوی به نوع گیاه، بافت خاک، موادآلی و شرایط آب و هوایی بستگی دارد. پخش یکنواخت کود توسط دستگاهی که پشت تریلی بسته می شود انجام می گیرد. با شخم زیر خاک برده می شود. عمق شخم مناسب برای این کود دهی 15-10 سانتیمتر است. خاک های با بافت سبک و مناطقی که بارندگی زیادی دارند به کود بیشتری نیاز دارند. به خاکهای با بافت سنگین هر 2 سال یک بار 50 تا 60 تن و برای خاکهای سبک هر ساله 10 تا 20 تن کود دامی کمپوست شده اضافه کنید.
کود گوسفندی بهتر است یا کود گاوی؟
کود گوسفندی و گاوی دارای ویژگی های مشترک زیادی هستند و تفاوت آنها در تعداد و درصد ترکیبات معدنی آنها است.
کود گاوی آمونیاک کمتری نسبت به کود گوسفندی دارد به همین دلیل برای اصلاح خاکهای شور از کود گاوی استفاده می شود.
کود گوسفندی درصد NPK بیشتری نسبت به کود گاوی دارد به همین دلیل برای غنی سازی خاکهای فقیر استفاده می شود.
منابع
سماوات. سعید. 1389 . نقش مدیریت مواد آلی در افزایش حاصلخیزي خاك (مسائل و محدودیتها). مجموعه مقالات شفاهی کنگره چالشهاي کود در ایران، نیم قرن مصرف کود. 12-10 اسفند. انتشارات سنا.
رضایی. حامد. 1392. مروري بر تحقیقات کاربرد کودهاي دامی دراراضی کشاورزي ایران. نشریه مدیریت اراضی/جلد 1/ شماره 1
Kostic1. B., Stevanovic. G., Lutovac. M., Lutovac. B., Ketin. S and Biocanin. R. (2020) Animal Manura and Environment. Journal of Fresenius Environmental Bulletin. 29. 1289-1296.
http://osufacts.okstate.edu
https://www.benjerry.co.uk/whats-new/2022/01/turning-waste-into-a-resource
https://www.homebiogas.com/blog/cow-manure-composting
https://poo4you.com.au/Sheep-Manure-70-Litre-Bag-p134075504
https://floral.ca/en/products/sheep-manure
Cow Manure vs. Sheep Manure: Differences, Uses & Gardening Tips
https://gardenguide4all.com/how-to-compost-sheep-manure
